1. Giới thiệu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế và sự phát triển của công nghệ, cải cách hành chính trở thành một yếu tố không thể thiếu để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đặc biệt là thủ tục hành chính (TTHC). Cải cách TTHC không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm trong chương trình cải cách hành chính mà còn là phương thức giúp tăng cường mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân, đồng thời tạo nền tảng cho phát triển kinh tế-xã hội. Trong tình hình mới, việc kết hợp cải cách TTHC với dân vận chính quyền đã và đang chứng minh vai trò to lớn trong việc thúc đẩy các hoạt động hành chính trở nên minh bạch, hiệu quả hơn, đồng thời cải thiện mối quan hệ giữa chính quyền và người dân.
2. Tầm quan trọng của cải cách thủ tục hành chính trong tình hình mới
2.1. Cải cách TTHC – Nhiệm vụ trọng tâm của cải cách hành chính
Cải cách TTHC là một trong những nội dung cốt lõi của cải cách hành chính. Việc cải cách TTHC giúp thể hiện rõ nhất mối quan hệ giữa Nhà nước và công dân, đồng thời là lĩnh vực dễ gây bức xúc trong xã hội do những khó khăn, phức tạp mà nó gây ra đối với người dân và doanh nghiệp. Thông qua cải cách TTHC, chính quyền không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong việc tiếp cận dịch vụ công mà còn giúp nâng cao hiệu quả quản lý hành chính, tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm giải trình của bộ máy nhà nước.
2.2. Ảnh hưởng của cải cách TTHC đối với phát triển kinh tế – xã hội
Việc đơn giản hóa các TTHC giúp loại bỏ những rào cản về thủ tục đối với môi trường kinh doanh và đời sống của người dân, giảm thiểu chi phí và rủi ro trong việc thực hiện các thủ tục. Thông qua cải cách TTHC, chính quyền có thể xác định rõ ràng các nhiệm vụ và công việc cần thực hiện, từ đó xây dựng một bộ máy phù hợp và lựa chọn đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng được yêu cầu công việc. Việc này không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế, mà còn nâng cao vị trí của Việt Nam trên trường quốc tế về tính minh bạch, môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh.
3. Cải cách thủ tục hành chính gắn với dân vận chính quyền trong tình hình mới
3.1. Khái niệm và vai trò của dân vận chính quyền
Dân vận chính quyền là quá trình mà chính quyền tiếp xúc, lắng nghe và giải quyết các vấn đề của người dân một cách công khai, minh bạch và trách nhiệm. Trong tình hình mới, khi Việt Nam đang hướng tới xây dựng một Chính phủ điện tử, việc gắn kết giữa cải cách TTHC với dân vận chính quyền càng trở nên cấp thiết. Dân vận chính quyền không chỉ là cách để chính quyền giải quyết các bức xúc của người dân mà còn giúp tạo dựng niềm tin, sự đồng thuận từ phía nhân dân đối với các quyết định của chính quyền.
3.2. Ví dụ thực tiễn về dân vận chính quyền trong giải quyết TTHC
Một ví dụ cụ thể về việc dân vận chính quyền có thể thấy qua việc xử lý hồ sơ của một doanh nghiệp tại Tiền Giang. Vào tháng 9/2022, doanh nghiệp nhập khẩu một lô hàng và phải thực hiện thủ tục kiểm tra chất lượng trước khi thông quan tại cảng hàng không. Theo quy định, hàng hóa thuộc nhóm 2 cần phải kiểm tra chuyên ngành, nhưng qua việc lắng nghe ý kiến từ phía doanh nghiệp và nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã quyết định miễn kiểm tra cho doanh nghiệp, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời thúc đẩy hoạt động kinh doanh diễn ra thuận lợi. Đây là một minh chứng rõ ràng về việc cải cách TTHC gắn với dân vận chính quyền đã mang lại hiệu quả tích cực.
4. Thực trạng công tác kiểm soát và giải quyết thủ tục hành chính
4.1. Thực trạng tại Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Tiền Giang
Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Tiền Giang đã và đang thực hiện giải quyết 12 TTHC thuộc lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng. Đến 9 tháng đầu năm 2022, Chi cục đã xử lý 9 hồ sơ, trong đó có 7 hồ sơ về kiểm tra nhà nước hàng hóa nhập khẩu nhóm 2, 1 hồ sơ thông báo hợp quy và 1 hồ sơ đăng ký tham dự giải thưởng chất lượng quốc gia. Tuy nhiên, việc thực hiện TTHC trực tuyến vẫn còn hạn chế do người dân chưa có thói quen sử dụng dịch vụ công trực tuyến và điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng đủ yêu cầu.
4.2. Những khó khăn trong quá trình giải quyết TTHC
Mặc dù đã có nhiều cải cách trong việc tiếp nhận và xử lý TTHC, nhưng vẫn tồn tại những khó khăn như:
- Người dân và doanh nghiệp chưa quen thuộc với việc nộp hồ sơ trực tuyến.
- Cơ sở vật chất kỹ thuật, như việc áp dụng chữ ký số, chưa được triển khai đồng bộ.
- Quy trình thu phí, lệ phí còn rườm rà, gây tốn thời gian cho cả người dân và cơ quan chức năng.
5. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát, giải quyết TTHC gắn với dân vận chính quyền
5.1. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách TTHC
Một trong những giải pháp hiệu quả nhất để nâng cao chất lượng giải quyết TTHC là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Việc triển khai thanh toán trực tuyến trên Hệ thống một cửa điện tử và Cổng dịch vụ công trực tuyến của tỉnh sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả người dân lẫn doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Đây là giải pháp hữu hiệu nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong quản lý hành chính.
5.2. Nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp
Việc cải cách TTHC sẽ không thể thành công nếu thiếu sự tham gia của người dân và doanh nghiệp. Do đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về các thủ tục hành chính trực tuyến và lợi ích của việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Đồng thời, các cấp chính quyền cần tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi tiếp cận các dịch vụ công này, thông qua các chương trình hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật.
5.3. Cải tiến quy trình thu phí và lệ phí
Một vấn đề khác cần được cải cách là quy trình thu phí và lệ phí khi thực hiện TTHC. Hiện tại, quy trình thu phí khá phức tạp, kéo dài từ việc người dân nộp phí tại quầy tiếp nhận đến khi Chi cục nộp tiền vào kho bạc nhà nước. Để khắc phục vấn đề này, việc áp dụng hình thức thanh toán trực tuyến là một giải pháp thiết thực, giúp giảm thiểu sự phức tạp trong quy trình và nâng cao hiệu quả làm việc.
5.4. Tăng cường trách nhiệm và minh bạch của cán bộ công chức
Dân vận chính quyền không chỉ là lắng nghe ý kiến từ phía người dân mà còn yêu cầu đội ngũ cán bộ, công chức phải có trách nhiệm cao trong công tác. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, cán bộ cần được đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp. Các buổi đối thoại trực tiếp giữa chính quyền và người dân cũng là cơ hội để lắng nghe và giải quyết những bức xúc, từ đó nâng cao niềm tin của người dân vào chính quyền.
5.5. Thực hiện chính phủ điện tử và chuyển đổi số
Cuối cùng, việc phát triển chính phủ điện tử và chuyển đổi số là điều kiện tiên quyết để cải cách TTHC hiệu quả. Chi cục cần tiếp tục phát triển các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4, đồng thời kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan khác để nâng cao tính thống nhất và hiệu quả trong việc giải quyết TTHC.
6. Kết luận
Nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát, giải quyết TTHC gắn với dân vận chính quyền trong tình hình mới là một yêu cầu cấp thiết, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và
doanh nghiệp. Bằng cách kết hợp giữa cải cách TTHC và dân vận chính quyền, chính quyền có thể cải thiện mối quan hệ với người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Việc này không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội mà còn góp phần tạo dựng niềm tin và sự đồng thuận từ phía nhân dân.
Minh Ngọc